Ethereum là gì?
Ethereum là một nền tảng máy tính phi tập trung. Bạn có thể nghĩ về nó giống như một máy tính xách tay hoặc PC, nhưng nó không chạy trên một thiết bị duy nhất. Thay vào đó, nó đồng thời chạy trên hàng nghìn máy tính trên khắp thế giới, có nghĩa là nó không có chủ sở hữu. Ethereum, giống như Bitcoin và các loại tiền điện tử khác, cho phép bạn chuyển tiền kỹ thuật số. Tuy nhiên, nó có thể triển khai mã của riêng mình và tương tác với các ứng dụng do người dùng khác tạo ra.
Nói một cách đơn giản, ý tưởng chính đằng sau Ethereum là các nhà phát triển có thể tạo và khởi chạy mã thông báo trên một mạng phân tán thay vì tồn tại trên một máy chủ tập trung, về lý thuyết, các ứng dụng này không thể bị tắt hoặc bị kiểm duyệt.
Giai đoạn sơ khai
Ethereum được hình thành vào năm 2013 bởi lập trình viên Vitalik Buterin. Vào năm 2014, công việc phát triển bắt đầu và được huy động vốn từ cộng đồng. Mạng lưới hoạt động vào ngày 30 tháng 7 năm 2015.
Nền tảng này cho phép bất kỳ ai cũng có thể triển khai các ứng dụng phi tập trung vĩnh viễn và bất biến trên nó. Các ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi) cung cấp một loạt các dịch vụ tài chính mà không cần các trung gian tài chính điển hình như môi giới , sàn giao dịch hoặc ngân hàng.
Ethereum đã bắt đầu thực hiện một loạt các nâng cấp được gọi là Ethereum 2.0, bao gồm việc chuyển đổi sang bằng chứng cổ phần và nhằm mục đích tăng thông lượng giao dịch bằng cách sử dụng sharding .
Ethereum ban đầu được mô tả trong sách trắng vào cuối năm 2013 bởi Vitalik Buterin, một lập trình viên người Nga và là Giám đốc điều hành cũng như gương mặt đại chúng của công ty hiện thời. Với mục tiêu xây dựng các ứng dụng phi tập trung, Buterin lập luận với các nhà phát triển cốt lõi Bitcoin rằng Bitcoin và công nghệ blockchain có thể được hưởng lợi từ các ứng dụng khác ngoài tiền và cần một ngôn ngữ mạnh mẽ hơn để phát triển ứng dụng có thể dẫn đến việc gắn các tài sản trong thế giới thực, chẳng hạn như cổ phiếu và tài sản vào Blockchain.
Năm 2013, Buterin làm việc ngắn hạn với Giám đốc điều hành Yoni Assia của eToro ( một nhà môi giới xã hội đa tài sản, tập trung vào việc cung cấp các dịch vụ giao dịch tài chính) về dự án Đồng tiền màu và đã soạn thảo sách trắng của nó, phác thảo các trường hợp sử dụng bổ sung cho công nghệ blockchain. Tuy nhiên, sau khi không đạt được thỏa thuận về cách thức tiến hành dự án, ông đã đề xuất phát triển một nền tảng mới với ngôn ngữ mạnh mẽ hơn – ngôn ngữ lập trình hoàn chỉnh Turing – mà cuối cùng sẽ trở thành Ethereum.
Ethereum đã được công bố tại Hội nghị Bitcoin Bắc Mỹ ở Miami vào tháng 1 năm 2014. Trong hội nghị, Gavin Wood , Charles Hoskinson và Anthony Di Iorio (người tài trợ cho dự án) đã thuê một căn nhà ở Miami với Buterin để phát triển toàn diện hơn. Ý thức về những gì Ethereum có thể trở thành. Di Iorio mời người bạn Joseph Lubin. Sáu tháng sau, những người sáng lập gặp lại nhau trong một ngôi nhà ở Zug, Thụy Sĩ, nơi Buterin nói với những người sáng lập rằng dự án sẽ tiến hành như một tổ chức phi lợi nhuận. Hoskinson đã rời dự án vào thời điểm đó.
Quá trình khởi động dự án
Sự phát triển chính thức của phần mềm bắt đầu vào đầu năm 2014 thông qua một công ty Thụy Sĩ, Ethereum Thụy Sĩ GmbH ( EthSuisse ). Ý tưởng cơ bản về việc đưa các hợp đồng thông minh có thể thực thi vào blockchain cần phải được chỉ rõ trước khi phần mềm có thể được triển khai. Công việc này được thực hiện bởi Gavin Wood, khi đó là giám đốc công nghệ , trong Yellow paper ( nghiên cứu chưa được chính thức chấp nhận) của Ethereum đã đề cấp đến Máy ảo Ethereum.
Sau đó, một tổ chức phi lợi nhuận của Thụy Sĩ, Ethereum Foundation ( Stiftung Ethereum ), cũng được thành lập. Sự phát triển được tài trợ bởi một nhóm cộng đồng công khai trực tuyến từ tháng 7 đến tháng 8 năm 2014, với những người tham gia mua mã thông báo Ethereum (Ether) bằng một loại tiền kỹ thuật số khác như Bitcoin. Mặc dù đã có nhiều lời khen ngợi về những đổi mới kỹ thuật của Ethereum, nhưng các câu hỏi cũng được đặt ra về tính bảo mật và khả năng mở rộng của nó.
Giai đoạn phát triển và các dấu mốc quan trọng
Kể từ đó, Ethereum đã trải qua một số nâng cấp giao thức theo kế hoạch, đây là những thay đổi quan trọng ảnh hưởng đến chức năng cơ bản và cấu trúc khuyến khích của giao thức được thực hiện thông qua một đợt hard fork .
Vào tháng 1 năm 2018, Ethereum là tiền điện tử lớn thứ hai về vốn hóa thị trường, sau Bitcoin. Đến nay nó vẫn giữ vững vị trí đó.
Sau khi nâng cấp Constantinople vào ngày 28 tháng 2 năm 2019, có hai nâng cấp mạng được thực hiện trong vòng một tháng vào cuối năm: Istanbul vào ngày 8 tháng 12 năm 2019 và Muir Glacier vào ngày 2 tháng 1 năm 2020.
Đã có hai lần nâng cấp mạng vào năm 2021. Lần đầu tiên là nâng cấp “Berlin”, được thực hiện vào ngày 14 tháng 4. Lần thứ hai là “London”, có hiệu lực vào ngày 5 tháng 8. Bản nâng cấp ở London bao gồm Đề xuất cải tiến Ethereum (“EIP”) 1559, đề xuất này đã giới thiệu một cơ chế để giảm biến động phí giao dịch. Cơ chế này khiến một phần Ether được trả trong phí giao dịch mỗi khối bị phá hủy thay vì được trao cho người khai thác, làm giảm tỷ lệ lạm phát của Ether và có khả năng dẫn đến các giai đoạn giảm phát.
Liên minh Ethereum
Vào tháng 3 năm 2017, các công ty khởi nghiệp blockchain , nhóm nghiên cứu và các công ty trong danh sách Fortune 500 đã công bố việc thành lập Liên minh Ethereum doanh nghiệp (EEA) với 30 thành viên sáng lập. Đến tháng 5 năm 2017, tổ chức phi lợi nhuận có 116 thành viên doanh nghiệp – bao gồm ConsenSys , CME Group , nhóm nghiên cứu của Đại học Cornell , Viện nghiên cứu Toyota , Samsung SDS , Microsoft , Intel , JP Morgan , Cooley LLP , Merck KGaA , DTCC , Deloitte, Accenture , Banco Santander , BNY Mellon , ING và Ngân hàng Quốc gia Cadana. Đến tháng 7 năm 2017, đã có hơn 150 thành viên trong liên minh, bao gồm MasterCard , Cisco Systems , Sberbank và Scotiabank .
Vào tháng 3 năm 2021, Visa Inc. đã thông báo rằng họ bắt đầu giải quyết các giao dịch stablecoin bằng Ethereum. Vào tháng 4 năm 2021, JP Morgan Chase , UBS và MasterCard thông báo rằng họ đang đầu tư 65 triệu đô la vào ConsenSys , một công ty phát triển phần mềm xây dựng cơ sở hạ tầng liên quan đến Ethereum.
Ethereum 2.0
| Tên mã | Ngày phát hành | Phát hành khối |
|---|---|---|
| ETH 2.0 Giai đoạn 0 (Chuỗi báo hiệu) | 1 tháng 12 năm 2020 | 0 |
| ETH 2.0 Giai đoạn 1 (đã lên kế hoạch) | ~ Q1 / Q2 / 2021 | TBD |
| ETH 2.0 Giai đoạn 2 (đã lên kế hoạch) | ~ 2022 | TBD |
Quá trình phát triển mã nguồn mở hiện đang được tiến hành để nâng cấp lớn cho Ethereum, được gọi là Ethereum 2.0 hoặc Eth2. Mục đích chính của việc nâng cấp là tăng thông lượng giao dịch cho mạng từ khoảng 15 giao dịch mỗi giây lên đến hàng chục nghìn giao dịch mỗi giây.
Mục tiêu đã nêu là tăng thông lượng bằng cách chia nhỏ khối lượng công việc thành nhiều chuỗi khối chạy song song (được gọi là sharding) và sau đó để tất cả chúng chia sẻ một blockchain bằng chứng cổ phần đồng thuận chung. Nâng cấp này khiến cho các hành vi khai thác mạng lưới sẽ trở nên tốn kém hơn nhiều so với những gì họ có thể thu được từ một cuộc tấn công.
Ethereum 2.0 (còn được gọi là Serenity) được thiết kế để khởi chạy theo ba giai đoạn:
- “Giai đoạn 0” còn được gọi là “Chuỗi báo hiệu” được ra mắt vào ngày 1 tháng 12 năm 2020 và tạo ra Chuỗi báo hiệu, một blockchain bằng chứng cổ phần (PoS) sẽ hoạt động như trung tâm điều phối và đồng thuận trung tâm của Ethereum 2.0.
- “Giai đoạn 1” còn được gọi là “Hợp nhất” sẽ hợp nhất Beacon Chain với mạng Ethereum hiện tại, chuyển cơ chế đồng thuận của nó từ bằng chứng công việc sang bằng chứng cổ phần. Kể từ ngày 19 tháng 8 năm 2021, nó dự kiến sẽ được phát hành vào nửa đầu năm 2022.
- “Giai đoạn 2” còn được gọi là “Chuỗi phân đoạn” sẽ trải rộng mạng trên 64 chuỗi mới nó dự kiến sẽ được phát hành vào năm 2022.
Cơ chế hoạt động
Về cơ bản, Blockchain của Ethereum cũng tương tự như các Blockchain khác, nó được cấu thành bởi mạng lưới các máy tính hay còn gọi là Nodes.
Khi cài đặt Ethereum Client, đồng nghĩa với việc các nodes sẽ phải chạy một chương trình máy ảo là Ethereum Virtual Machine (EVM). EVM sẽ chịu trách nhiệm thực thi các Smart Contract (hợp đồng thông minh).
Khi các nhà phát triển muốn xây dựng ứng dụng phi tập trung (dapps) trên Ethereum, họ cần phải triển khai các smart contract thông qua ngôn ngữ lập trình Solidity.
Và để kích hoạt việc thực thi các hoạt động như smart contract, lệnh giao dịch… mạng lưới cần đến một lượng phí gọi là “Gas”. Phí Gas trong mạng Ethereum sẽ được thanh toán bằng đồng tiền kỹ thuật số gọi là Ether (ETH).
Khi giao dịch được thực thi, việc xác nhận giao dịch đó có hợp lệ hay không sẽ được thực hiện thông qua Miner Node.
Để mạng lưới vận hành độc lập, nhất quán các miner nodes phải tuân theo luật đồng thuận là Consensus ( cơ chế đồng thuận). Ethereum sử dụng cơ chế đồng thuận tên là Proof of Work (PoW – bằng chứng công việc), tức là các miner nodes phải chứng minh được công việc họ đã hoàn thành và thông báo đến toàn mạng lưới. Sau đó, các miner nodes khác trong mạng lưới sẽ xác nhận xem bằng chứng này là có hợp lệ hay không. Công việc ở đây có thể là:
- Tạo ra block mới bằng cách tìm ra lời giải thông qua thuật toán – Ethash.
- Xác nhận giao dịch trên mạng lưới.
Khi bằng chứng được thông qua (tức hợp lệ), dữ liệu giao dịch sẽ được ghi vào Blockchain của Ethereum và không thể thay đổi.
Điều gì làm cho Ethereum trở nên hấp dẫn?
Ethereum là nền tảng tiên phong trong khái niệm hợp đồng thông minh blockchain. Hợp đồng thông minh là những chương trình máy tính tự động thực hiện những hành động theo yêu cầu để tiến hành thỏa thuận giữa một vài bên trên internet. Chúng được thiết kế để giảm nhu cầu về trung gian đáng tin cậy giữa những nhà thầu, do đó giảm giá cả giao dịch song song cải thiện độ tin cậy của đàm phán.
Theo đồng sáng lập Gavin Wood, blockchain của Ethereum được thiết kế như một loại “một máy tính cho toàn bộ hành tinh”, về mặt lý thuyết có thể làm cho bất kỳ chương trình nào mạnh mẽ hơn, chống kiểm duyệt và ít bị gian lận hơn bằng cách chạy nó trên một hệ thống cung cấp mạng lưới nút toàn cầu.
Ngoài ra, blockchain của Ethereum có thể lưu trữ các loại tiền điện tử khác, được gọi là “mã thông báo” dưới dạng tiêu chuẩn tương thích ERC-20 của nó. Trên thực tại, đây là cách dùng phổ biến nhất cho nền móng ETH cho đến nay: tới bây giờ, hơn 280.000 mã thông báo tuân thủ ERC-20 đã được tung ra. Hơn 40 trong số này trở thành 100 loại tiền điện tử bậc nhất theo vốn hóa toàn cầu như: USDT, LINK, BNB…
Lưu ý quan trọng: Toàn bộ nội dung trên website chỉ dành cho mục đích thông tin và hoàn toàn không phải là lời khuyên đầu tư hoặc tài chính. Không có thông tin nào trên trang web này cấu thành để: dựa vào, gợi ý, đề nghị hoặc mời gọi, tham gia vào bất kỳ hoạt động nào liên quan đến đầu tư hoặc giao dịch tài sản số. Và chúng tôi luôn luôn phải nhắn nhủ rằng: Các khoản đầu tư tiền điện tử có tính chất mạo hiểm và rủi ro cao. Đừng đầu tư nhiều hơn những gì bạn có thể để mất.
